Over kanaries, egobouwen en slapeloosheid

Deze zomer las ik een column van Bregje Hofstede, waarin haar boek “Slaap vatten” werd vernoemd.

Ik heb een tijdje geworsteld met slaapproblemen, en was benieuwd wat zij te vertellen had.

Ik haalde het van de bib en las het in één ruk uit.

Hoewel het uiteraard haar doel was opnieuw te kunnen genieten van een weldadige náchtrust, ging haar boek tot mijn verrassing vooral over haar manier van leven overdág.

Ze komt tot de conclusie dat slapeloosheid niet zozeer een slaapstoornis hoeft te zijn. Het is meestal eerder een “waakstoornis”. Oftewel, de antwoorden zijn te vinden in de uren die je wakend doorbrengt, en dus in de manier waarop je leeft.

Ik begon zelf slechter te slapen toen ik startte als zelfstandige. Toen mijn inkomen en plek in de maatschappij volledig afhankelijk werden van mijn eigen succes en inspanningen.

Bregje, als zelfstandig schrijfster, verwoordt het prachtig als volgt:

“Al het willen, moeten en regelen dat niet meer binnen de oevers van mijn dagen paste vloeide over, de nacht in. Daar lag ik dan, de boel koortsachtig uit te denken en te overzien. De kleine uren deden blijkbaar dienst als de uiterwaarden van mijn ambities, en ze liepen permanent onder.”

Maar je hoeft geen zelfstandige te zijn om erg gericht te zijn op je eigen leven. Paul Verhaeghe, geïnterviewd door Bregje, noemt het gedrag en de gedachten die voortkomen uit deze gerichtheid veelzeggend “egobouwen”.

Egobouwen isoleert een mens, maakt hem angstiger, meer op zijn hoede en meer uit op controle.

Jezelf moeten waarmaken. Geslaagd zijn. Succes nastreven. Alles uit het leven halen.

De meeste twintigers en dertigers die ik ontmoet in mijn praktijk zijn hun volwassen leven ingegaan met een sterk besef van deze “plicht”, zou ik het bijna durven noemen. De plicht hét te maken. De eigen passies na te jagen. Een succesvol mens te zijn.

Heerlijk aan de ene kant, vrij als we zijn en in het vermogen om bijna alles te kunnen worden wat we willen. Aan de andere kant is het een soort gevangenschap. Eenzaam en stresserend.

Social media confronteren me dagelijks met de succesvolle levens van mijn medemens.

“Focus minder op je eigen succes, en meer op je omgeving,” is het advies van Bregje voor iedereen die zich gelukkiger en meer uitgerust wil voelen.

Verlies je in dingen die je leuk vindt, zodat je jezelf vergeet. Het is heerlijk. En je slaapt er beter van.

Daarnaast valt het me vaak op hoe de meeste mensen hun dagen erg vol stouwen.

Elke minuut wordt benut.

Tussen de bedrijvigheden van een gevarieerd leven door ook nog eens met de smartphone op de WC, bellen tijdens het autorijden en een podcast meepikken tijdens het ophangen van de was. 🙂

Herken je dat?

Mijn cliënten verklaren hun neiging tot volgepropte dagen soms als een angst om stil te vallen. Voor het lege niets-doen. De onrust die hen dan telkens voortdrijft.

Sommigen noemen het “FOMO”.

Ik hoor vaak mensen zeggen dat ze zich nog moeilijk echt kunnen ontspannen.

Een hogesnelheidstrein breng je ook niet zomaar tot stilstand…

Bregje schrijft dat ervaringen zijn zoals het bakken van koekjes. Als je je hoopjes deeg op de ovenschaal legt, dan moet je er wat ruimte tussen laten, want ze zullen tijdens het bakken nog uitdeinen.

Ook tussen je ervaringen moet je wat ruimte laten. Ze moeten verwerkt worden. Ze moeten kunnen uitdeinen.

Als je dat niet doet, dan moet dat uitdeinen soms ’s nachts gebeuren. En niet heerlijk in je dromen, maar in de vorm van piekeren met bijhorende emoties terwijl je wakker ligt.

Less is more.

Je wordt ermee om de oren geslagen, met deze leuze, maar wie past ze toe?

Deze week vertelde een cliënt me dat hij tot zijn vreugde geleerd heeft gewoon te zitten op zijn terras en te genieten van de tuin. Dat dat eerder niet mogelijk was. Vroeger moest hij altijd ergens mee bezig zijn.

We zijn veel vrijer dan enkele generaties geleden, maar toch blijven we ons gedragen als kuddedieren, en gebruiken onze vrijheid niet.

“De vrijheid bijvoorbeeld om niet mee te doen in de race om maatschappelijk succes. In plaats daarvan zou ieder van ons ook kunnen kiezen voor een ander soort zelfrealisatie, buiten het succesverhaal om. De waarden die de wereld ons aanreikt, hoeven we niet over te nemen.”

Zo legt Paul Verhaeghe het uit aan Bregje.

Welke keuzes maak jij?

Hoe zit het met jouw innerlijke rust en slaapkwaliteit?

Volgens cijfers van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België slaapt 1 op de 3 Belgen slecht en heeft maar liefst 20% last van chronische slapeloosheid. Die cijfers zouden de voorbije decennia serieus zijn toegenomen.

Dat is niet normaal.

We kunnen slapelozen zien als de kanaries in de kolenmijn.

Er is iets aan de hand.

Gebruik jij jouw vrijheid om er je eigen verhaal van te maken?

Om zelf na te denken wat écht belangrijk is?

Laat jij voldoende ruimte tussen je koekjes?