De macht van moeten

Deel 1

De macht van moeten

Ik start met een reeks van 6 artikelen rond één overkoepelend thema: vrijheid.

Dat vind ik spannend. Spannender dan anders.

Er is een stemmetje dat fluistert in mijn hoofd: Doe het goed! Dit móet een succes worden!

Ik word daar zenuwachtig van. Het geeft me stress.

En het is niet de enige bal die ik perfect in de lucht probeer te houden.

Ik móet hard werken om mijn onderneming overeind te houden in deze crisistijd.

Elke sessie met een cliënt móet een succes zijn.

Ik móet snel genoeg antwoorden op berichten van vrienden.

Ik mág geen dingen doen die de harmonie in mijn relatie verstoren.

Ik móet beter mijn best doen. Ik móet harder werken. Ik móet…

Enzovoort :-).

Maak jij eens een lijstje.

Open een leeg Word-document op je computer of neem een blanco blad papier.

Schrijf: “Ik moet…”

En vul deze zin aan.

En daaronder weer opnieuw.

En opnieuw.

Tot je een heel blad vol hebt!

Heb je geen inspiratie meer met “Ik moet…”, probeer dan eens “Ik mag niet…”, “Er moet…” of andere variaties van moeten of niet mogen.

Ik raad je aan deze oefening echt te doen voor je verder leest :-).

Hoe voelt het als je al die “moetens” zo onder elkaar ziet staan?

Toen ik deze oefening deed, bekroop er mij een zeer onaangenaam gevoel.

Een druk in mijn borst, een spanning in mijn schouders, een steen in mijn maag.

Zenuwachtigheid. Onrust. Stress.

Jip. De macht van moeten :-).

Waarom móeten we toch zoveel van onszelf?

Wel, het is een oud overlevingsinstinct.

Toen we nog in stammen woonden, was het cruciaal voor ons overleven om ten allen tijde te vermijden dat we uit de groep gezet zouden worden.

Op ons eentje redden we het niet. Buiten was het koud en er liepen sabeltandtijgers rond.

We zijn dus instinctmatig geprogrammeerd om zo te handelen dat we bij de groep blijven horen.

Als we dan als kind ook nog eens ervaren hebben dat we goed ons best moesten doen om de goedkeuring te blijven krijgen van onze verzorgers, dan werd die programmering dus dubbel bevestigd.

Et voila, de innerlijke perfectionist is geboren!

Verder moeten we het niet zoeken. Velen van ons zijn zo geconditioneerd.

Ondertussen zijn we echter geen kinderen meer, en lopen er buiten ook niet langer sabeltandtijgers rond. We zijn iets zelfstandiger geworden. We hebben natuurlijk liefst anderen om ons heen, maar we kunnen voor onszelf zorgen ook.

Die rigide conditionering is dus een tikkeltje uit proportie geraakt.

Als mijn innerlijke radio afgestemd staat op de “moeten”-frequentie, en ik stress en faalangst ervaar omdat ik bijvoorbeeld te horen krijg dat deze reeks van 6 artikelen een succes móet zijn, dan probeer ik even halt te houden.

Dat is niet makkelijk hoor, want het “moeten” pusht me. Zet me aan tot actie, en niet tot bezinnen.

Maar als ik het doe, dan loont het. Altijd.

Ok.

Dus.

Ik schrijf de “moeten” in kwestie op een briefje en leg het voor me neer:

Mmmm. Is dat zo?

Ik wíl wel graag dat het een succes wordt.

Maar misschien wordt het dat niet, natuurlijk. Misschien vindt niet iedereen het fenomenaal wat ik schrijf. Dat heb ik niet in mijn macht.

Dus is het waar dat deze reeks een succes móet zijn?

Nee.

Als ik verstrikt raak in de gedachte dat het een succes móet zijn, wat gebeurt er dan?

Dan verkramp ik. Het verlamt me. Misschien geef ik het wel op. Ik mag geen fouten maken. Ik word waarschijnlijk ook chagrijnig naar mijn omgeving toe. En ik voel me gefaald.

Het zal me in elk geval niet helpen een goed stuk te schrijven…

Wie zou ik zijn zonder die gedachte, dat het een succes móet zijn?

Dan voel ik me vrij. Dan geniet ik van het schrijfproces. Mijn creativiteit komt naar boven. Het maakt me vrolijk en licht.

Mmmm… Interessant.

Ik doe dus een klein onderzoekje met die gedachte, met dat “moeten”. Het is namelijk een oude conditionering, die me wil beschermen tegen uitsluiting door de groep.

Dus ik snap ook wel dat die gedachte me komt opzoeken bij zoiets spannends als een nieuwsbrief schrijven voor een publiek van 500 lezers.

Maar is het ook waar? Móet het ook echt?

Wat is realistischer?

Het is realistischer onder ogen te komen dat ik niet perfect ben. Dat niet elk artikel dat ik ooit zal schrijven met een daverend applaus zal worden onthaald.

Het is realistischer mezelf de toestemming te geven om te “falen”, om fouten te maken. Want daarvan zal ik leren.

Het is realistischer om mezelf toe te staan een mens te zijn, zonder eindeloze toevoer van inspiratie, talent en energie.

Het is stukken realistischer om aan te nemen dat ik niet verstoten zal worden en moederziel alleen op de wereld zal achterblijven, zelfs al blijk ik een regelrechte ramp te zijn als schrijver.

Op die manier heb ik deze week een stukje vrijheid herwonnen op het “moeten”.

Natuurlijk steekt het stemmetje nog regelmatig de kop op, en ervaar ik opnieuw een steek stress of een scheut faalangst, maar dan herken ik het.

Oh ja, daar hebben we die goeie ouwe conditionering weer.

Die mij probeert te beschermen tegen de sabeltandtijgers in de grote boze buitenwereld.

En ik glimlach.

Voel jij je ook vaak gegijzeld door de macht van “moeten”?

Wil je hulp bij het vinden van vrijheid tegenover deze en misschien nog andere uitdagingen in jezelf?

Dan is dit misschien iets voor jou:

Diepgaand coachtraject

WORD KAPITEIN OP JE EIGEN SCHIP

Vraag gerust een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek.

3 gedachten over “De macht van moeten

  1. Vanhoutte Ines

    Lotte, misschien ‘moest’ het niet, en toch… of dankzij …vind ik dit een heel goed stuk…ik vind het mooi hoe je je eigen kwetsbaarheid als leerschool aan anderen durft/wil meegeven…dat maakt alles veel sterker/menselijker/zorgzamer… Als je moeder heb ik inderdaad ook mee deze boodschap versterkt, bewust (en dan kun je daar weer heerlijk rond piekeren, want zo ben je weer geen perfecte moeder) en onbewust (wat mogelijks nog sterker is omdat je dit niet probeert te corrigeren). Je gaat met alles wat je meegekregen hebt (versterkend én ondermijnend) (cultureel en individueel) aan de slag als volwassene én verantwoordelijke persoon …en je probeert anderen hiermee te inspireren! Daar word ik warm en blij van…heerlijk, altijd, maar zeker in coronatijden (die me wel het cadeau van tijd geeft om eens een utgebreide reactie te schrijven),
    Knuffel , xxxx,Iñes

  2. Pingback: De blik van de ander | Lotte Sansen – psycholoog, loopbaancoach & mindfulnesstrainer – Gent

  3. Nathalie Mus

    Bedankt lieve Lotte!

    Ik vind wat je schrijft, zo ongelofelijk herkenbaar!
    Hoe je schrijft, is ook heel mooi, ik zie en hoor je voor mij, als in de mindfulnesslessen! (mimiek incluis)

    Dus nogmaals bedankt voor deze lessen in coronatijden!
    Liefs,
    Nathalie

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.